Κρυψορχία
Είναι μία συγγενής ανωμαλία κατά την οποία ο όρχις ή οι όρχεις δεν ανευρίσκονται στην ανατομική τους θέση, το όσχεο, αλλά σε κάποιο σημείο της φυσιολογικής του καθόδου από το νεφρό προς το σύστοιχο ημιόσχεο.
Συμβαίνει περίπου στο 2-5% των νεογέννητων αγοριών και εμφανίζεται πιο συχνά στα πρόωρα αγόρια. Η συχνότητα μειώνεται μετά τη γέννηση, αφού οι όρχεις κατεβαίνουν στη φυσιολογική τους θέση, και έτσι στους 3 μήνες η συχνότητα εμφάνισης περιορίζεται στο 1-2%.
Αιτιολογία
Η αιτιολογία της παραμένει ουσιαστικά άγνωστη, μολονότι ενοχοποιούνται πολλοί παράγοντες:
- Ενδοκρινικοί, περιβαλλοντικοί, γενετικοί, ανατομικοί και μηχανικοί.
- Προδιαθεσικοί παράγοντες εμφάνισης κρυψορχίας είναι η προωρότητα, το χαμηλό βάρος γέννησης, η μειωμένη ποσότητα οιστρογόνων της μητέρας και η ανεπάρκεια του πλακούντα.
- Διάδοροι χημικοί παράγοντες -κυρίως οργανικά χλωριούχα- που μπορεί να διαταράξουν το ορμονικό περιβάλλον που απαιτείται για τη φυσιολογική κάθοδο του όρχι.
Η αιτιολογία είναι σύνθετη και πιθανώς σχετίζεται με κάποια διαταραχή στο ενδοκρινικό σύστημα του εμβρύου, σε συνδυασμό με κάποιες γονιδιακές ανωμαλίες.
Τα παιδιά με το σύνδρομο αυτό, εκτός από την κρυψορχία, παρατηρείται ότι έχουν σε μεγαλύτερα ποσοστά υπογονιμότητα και κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου των όρχεων. Γι’ αυτό επιβάλλεται ο ετήσιος έλεγχος ουρολογικός έλεγχος, ακόμη και μετά την αποκατάσταση της κρυψορχίας.
Ταξινόμηση:
Ανάλογα με την περιοχή που εμφανίζεται ο όρχις η κρυψορχία χωρίζεται σε:
- Κοιλιακή κρυψορχία: Οι όρχεις δεν έχουν περάσει το έσω στόμιο του βουβωνικού πόρου, αλλά βρίσκονται μέσα στην κοιλιά.
- Βουβωνική κρυψορχία: Οι όρχεις μπορούν να ψηλαφηθούν από τον γιατρό μεταξύ του βουβωνικού πόρου και του οσχέου.
- Ετερόπλευρη > Αμφοτερόπλευρη
- Δεξιά > Αριστερά
- Συχνά συνυπάρχει βουβωνοκήλη, βραχύς σπερματικός τόνος, ανώμαλη πρόσφυση οίακα.
Επιπλοκές:
- Νεοπλασία: x7 κίνδυνος εξαλλαγής (x20-40 στον έκτοπο)
Όσο μακρύτερα από την ανατομική του θέση τόσο αυξάνει ο κίνδυνος εξαλλαγής και ο κίνδυνος δεν εξαλείφεται με την ορχεοπηξία
- Υπογονιμότητα:
Λόγω ιστοπαθολογικών βλαβών του όρχι βλάπτεται η σπερματογένεση (30% της ετερόπλευρης και 80% της αμφοτερόπλευρης) και ο βαθμός της βλάβης είναι ανάλογος της απόστασης από το όσχεο.
Θεραπεία
Υπό φυσιολογικές συνθήκες οι όρχεις είναι απαραίτητο να βρίσκονται σε θερμοκρασία 34ο C. Η αλλαγή της θέσης τους αυξάνει τη θερμοκρασία με αποτέλεσμα την υπερθέρμανση τους και την ατροφία των κυττάρων τους αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα υπογονιμότητας και καρκινογένεσης.
- Ορμονική Θεραπεία
Κάποιες ορμόνες έχουν χρησιμοποιηθεί ευρέως στο παρελθόν κατά τη νεογνική ηλικία, για να βοηθήσουν την κάθοδο των όρχεων. Σήμερα, η ορμονοθεραπεία δεν συστήνεται για την αντιμετώπιση της κρυψορχίας.
- Χειρουργική Θεραπεία
Ορχεοπηξία & Ορχεκτομή
Το ποσοστό επιτυχίας της χειρουργικής θεραπείας ανέρχεται στο 70 έως 90%. Αφού εντοπιστούν οι όρχεις. Στα πρώτα δύο χρόνια της ζωής είναι ιδανικό διάστημα για να χειρουργηθεί το παιδί με τη μέθοδο που ονομάζεται ορχεοπηξία: κινητοποίηση και καθήλωση τών όρχεων στο όσχεο. Αυτό θα είναι πολύ ευεργετικό για τη διατήρηση της υπογονιμότητας μελλοντικά.
Αν παρ’ όλα αυτά η επέμβαση γίνει στην ενήλικη ζωή τότε είναι απαραίτητο να διατηρείται ο όρχις, γιατί συνεχίζει να παράγει τεστοστερόνη. Συστήνεται, όμως, να γίνεται βιοψία, γιατί μπορεί να υπάρχουν κάποιες προκαρκινωματώδεις βλάβες. Η πιο σημαντική επιπλοκή που μπορεί να συμβεί μετά τη χειρουργική αποκατάσταση, είναι η σταδιακή ατροφία του όρχι. Σε τέτοιες περιπτώσεις, είναι απαραίτητο να γίνεται κατάψυξη σπέρματος, πριν ατροφήσει ο όρχις.
Ανασπόμενοι – Ανελκόμενοι Όρχεις
Μερικές φορές μπορεί οι όρχεις να μην σταθεροποιούνται στο όσχεο αλλά να ανεβοκατεβαίνουν. Αυτό είναι επικίνδυνο γιατί, όπως προαναφέρθηκε, αν ο όρχις βρίσκεται τον περισσότερο χρόνο στο πάνω μέρος υπερθερμαίνεται. Σε αυτή την περίπτωση η ορχεοπηξία είναι απαραίτητη. Πρόκειται για μία ασφαλή, χωρίς επιπλοκές και ανώδυνη επέμβαση κατά την οποία οι όρχεις καθηλώνονται στο όσχεο.
