Η ουροδόχος κύστη είναι ένα κοίλο μυώδες όργανο μεταβλητών διαστάσεων με σχήμα μπαλονιού.

Κύρια λειτουργία της είναι η αποθήκευση των ούρων που κατέρχονται από τους νεφρούς και η εξώθησή τους προς την ουρήθρα κατά την ούρηση.

Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης είναι το δεύτερο πιο συχνό νεόπλασμα του ουροποιογεννητικού συστήματος  και το κυρίαρχο σύμπτωμα της νόσου είναι η αιματουρία, η παρουσία δηλαδή αίματος στα ούρα του ασθενούς.

Αίτια – παράγοντες κινδύνου

Η ακριβής αιτιολογία ανάπτυξης του καρκίνου της ουροδόχου κύστης είναι άγνωστη. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιοι παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισής του:

  • Η αύξηση της ηλικίας
    Η συχνότητα αυξάνεται με την αύξηση της ηλικίας
  • Το κάπνισμα
    Αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισής του. Το κάπνισμα είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας κινδύνου και αφορά το 50% των περιπτώσεων 
  • Έκθεση σε χημικές ουσίες στον χώρο εργασίας.
    Εργαζόμενοι σε χώρους επεξεργασίας δέρματος, με βιομηχανικά ελαστικά, βαφές και οδηγοί φορτηγών διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.
  • Η χημειοθεραπεία με φάρμακα
    Όπως η κυκλοφωσφαμίδη.
  • Η ακτινοβολία στην πύελο (κάτω μέρος της κοιλιάς)
    Ακτινοβολία που έχει δοθεί για θεραπεία διαφορετικού τύπου καρκίνου στην πύελο π.χ. καρκίνο του Προστάτη ή Γυναικολογικό καρκίνο αυξάνει τις πιθανότητες για ανάπτυξη Καρκίνου Ουροδόχου Κύστης.
  • Οι μακροχρόνιες λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης,
    Όπως σε ασθενείς με μόνιμο ουροκαθετήρα και λιθίαση κύστεως .

Συμπτώματα

Η αιματουρία αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα της νόσου και είναι συνήθως ανώδυνη. Μπορεί να είναι μακροσκοπική, όταν τα ούρα είναι εμφανώς κόκκινα, ή μικροσκοπική, όταν η παρουσία του αίματος αποκαλύπτεται μόνο με το μικροσκόπιο.

Αξιοσημείωτο είναι ότι μπορεί να υπάρξει ένα, μοναδικό, επεισόδιο αιματουρίας και μετά τα ούρα να είναι καθαρά. Έτσι, ο ασθενής το ξεχνά για μεγάλο χρονικό διάστημα, ίσως και πάνω από έτος, και, όταν ξαναπαρουσιαστεί επεισόδιο αιματουρίας, ο καρκίνος έχει προχωρήσει.

Άλλα, πιο σπάνια συμπτώματα του καρκίνου της ουροδόχου κύστης, είναι:

  • Πόνος στην κοιλιά
  • Αδυναμία-καταβολή
  •  Απώλεια βάρους
  • Επώδυνη ούρηση
  • Συχνουρία/επιτακτική ούρηση

Το πιο σημαντικό είναι με την πρώτη εμφάνιση αίματος στα ούρα να ακολουθεί άμεσα επίσκεψη στον Ουρολόγο.

Διάγνωση – σταδιοποίηση 

Η διάγνωση βασίζεται στις κάτωθι εξετάσεις:

  • Γενική εξέταση ούρων
  • Κυστεοσκόπηση (με ειδικό εργαλείο ελέγχεται το τοίχωμα της κύστης υπό όραση)
  • Κυτταρολογική εξέταση ούρων (για εντοπισμό καρκινικών κυττάρων)
  • Ενδοφλέβια ουρογραφία
  • Αξονική τομογραφία άνω-κάτω κοιλίας
  • Βιοψία κύστης (συνήθως, αν χρειαστεί, λαμβάνεται υλικό κατά την κυστεοσκόπηση)

Ο καρκίνος της κύστης αρχικά σταδιοποιείται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, η αντιμετώπιση των οποίων είναι εντελώς διαφορετική.

  • Επιφανειακός ή μη διηθητικός καρκίνος της κύστης.
    Αποτελεί την πιο συχνή μορφή κατά τη διάγνωση. Ο καρκίνος περιορίζεται στο επιφανειακό στρώμα του τοιχώματος της κύστης. Οι βλάβες είναι μισχωτές (σαν μικρό κουνουπίδι) και προβάλλουν μέσα στην ουροδόχο κύστη.  Η νόσος εχει την τάση να εμφανίζει νέες βλάβες πολύ συχνά, γι’ αυτό η παρακολούθηση με κυστεοσκόπηση σε τακτά χρονικά διαστήματα είναι πολυετής.
  • Διηθητικός καρκίνος της κύστης.
    Αποτελεί την πιο απειλητική μορφή του καρκίνου, επειδή έχει προχωρήσει σε πιο βαθιά στρώματα (μυϊκό χιτώνα) της ουροδόχου κύστης και τον λόγο αυτό αυξάνεται ο κίνδυνος ο καρκίνος να δώσει μεταστάσεις σε λεμφαδένες ή σε άλλα όργανα.

Θεραπεία

Το είδος της θεραπείας εξαρτάται από το στάδιο της νόσου και τη γενική κατάσταση της υγείας του ασθενή.

  1. Θεραπεία επιφανειακού καρκίνου

Η θεραπεία των επιφανειακών όγκων γίνεται με χειρουργική αφαίρεση μέσω της ουρήθρας. Η διουρηθρική αφαίρεση του όγκου της κύστης γίνεται με ειδικό εργαλείο μέσα από το οποίο, με απευθείας όραση, βλέπουμε τον όγκο και με ειδικό εργαλείο τον κόβουμε σε κομμάτια και τον αφαιρούμε.

Ως συμπληρωματική θεραπεία μπορεί να χρειαστεί να γίνει ενδοκυστική χημειοθεραπεία ή ανοσοθεραπεία, οι λεγόμενες ενδοκυστικές εγχύσεις. Αυτές γίνονται περιοδικά και με τη χρήση ενός λεπτού ουροκαθετήρα, το φάρμακο ρίχνεται μέσα στην κύστη και μετά ο καθετήρας αφαιρείται.

  • Ενδοκυστική ανοσοθεραπεία με BCG. Είναι η πιο συχνή συμπληρωματική θεραπεία ύστερα από αφαίρεση του όγκου. Το BCG αποτελείται από εξασθενημένα  βακτηριακά στελέχη, τα οποία προκαλούν ανοσολογική απάντηση του οργανισμού απέναντι στα καρκινικά κύτταρα.
  • Ενδοκυστική χημειοθεραπεία. Γίνεται με τον ίδιο τρόπο, όπως η ανοσοθεραπεία. Παρουσιάζει λιγότερες και πιο ήπιες παρενέργειες από την ανοσοθεραπεία.
Το πρωτόκολλο παρακολούθησης είναι αναγκαίο να διενεργείται σε τακτά χρονικά διαστήματα με κυστεοσκοπήσεις. Στόχος είναι η πρώιμη ανεύρεση νέων βλαβών και η αφαίρεσή τους.
  1. Θεραπεία διηθητικού καρκίνου
  • Ριζική κυστεκτομή Αφαιρείται ολόκληρη η ουροδόχος κύστη και ο προστάτης με τις σπερματοδόχους κύστεις στον άντρα, ενώ στις γυναίκες γίνεται αφαίρεση της μήτρας, των εξαρτημάτων και τμήματος του κόλπου. Αποτελεί μία βαριά επέμβαση με πολλές ημέρες νοσηλείας.