Καρκίνος Νεφρού

Τα νεφρά έχουν σχήμα φασολιού και βρίσκονται πάνω από την μέση στα δύο πλάγια της σπονδυλικής στήλης. Αποτελούν μέρος του Ουροποιητικού συστήματος και υπό φυσιολογικές συνθήκες φιλτράρουν το αίμα και αποβάλουν τα άχρηστα συστατικά του, παράγοντας τα ούρα.

Ο καρκίνος του νεφρού ή νεφροκυτταρικό καρκίνωμα είναι η τρίτη συχνότερη κακοήθεια του ουροποιητικού συστήματος.

  • 3η συχνότερη κακοήθεια του ουροποιητικού συστήματος
  • Παρατηρείται μια σταθερή αύξηση της επίπτωσης παγκοσμίως τις τελευταίες 2 δεκαετίες.
  • Σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50% η διάγνωση γίνεται σε τυχαίο απεικονιστικό έλεγχο
  • Αναλογία ανδρών – γυναικών 1,5 : 1
  • Μέση ηλικία διάγνωσης : 64 έτη
  • 5ετής επιβίωση : 72,4%

Τι αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του νεφρού;

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη νεφροκυτταρικού καρκινώματος (RCC) οι οποίοι περιλαμβάνουν :

  • Κάπνισμα
    Το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο για RCC. Όσο περισσότερο καπνίζετε, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος, με τον κίνδυνο αυτό να μειώνεται με τη διακοπή του καπνίσματος.
  • Παχυσαρκία
    Η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο για RCC σε σύγκριση με το μέσο βάρος και περισσότερο στον γυναικείο πληθυσμό.
  • Υψηλή αρτηριακή πίεση
    Η μη ελεγχόμενη υπέρταση έχει συσχετιστεί σε αρκετές μελέτες με την εμφάνιση καρκίνου του νεφρού.
  • Περιβάλλον
    Η έκθεση σε χημικά στο χώρο εργασίας, όπως σε αμίαντο, κάδμιο, και τριχλωροαιθυλένιο μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο για RCC.
  • Διατροφή
    Η υπερβολική κατανάλωση κόκκινου κρέατος, ζωικού λίπους και τηγανητών αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο του νεφρού. Από την άλλη πλευρά, η συχνή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών έχει προστατευτική δράση.
  • Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του νεφρού
    Τα άτομα που έχουν ένα μέλος της οικογένειας(ιδιαίτερα μεταξύ των αδερφών) με καρκίνο του νεφρού αντιμετωπίζουν ελαφρά αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου,
  • Αιμοκάθαρση
    Η θεραπεία για νεφρική ανεπάρκεια, που περιλαμβάνει μακροχρόνια αιμοκάθαρση ή μεταμόσχευση νεφρού, ακολουθούμενη από θεραπεία με ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, αυξάνει τον κίνδυνο για RCC.
  • Γoνιδίωμα
    Το φύλο παίζει ένα ρόλο στον καρκίνο του νεφρού, καθώς οι άντρες έχουν    διπλάσιες πιθανότητες να αναπτύξουν RCC σε σχέση με τις γυναίκες.

Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του νεφρού?

Στα αρχικά στάδια, δυστυχώς, σπάνια υπάρχουν συμπτώματα, και αυτά μπορεί να μην εκτιμηθούν, παρόλα αυτά, εάν ο καρκίνος έχει αναπτυχθεί περισσότερο, μπορεί να προκαλέσει ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα:

  • Αιματουρία (παρουσία αίματος στα ούρα, το οποίο είναι είτε ορατό με το μάτι ή ανιχνεύεται στο εργαστήριο).
  • Ο πόνος στα πλευρά στην περιοχή των νεφρών που δεν υποχωρεί.
  • Ψηλαφητή μάζα στην κοιλιά, στο πλάι ή στο κάτω μέρος της μέσης
  • Απώλεια βάρους χωρίς εμφανή λόγο.
  • Αδυναμία, καταβολή και πυρετός που δεν μπορούν να αποδοθούν σε άλλη αιτία.
  • Πρήξιμο στους αστραγάλους ή στα πόδια (οίδημα).

Τα παραπάνω συμπτώματα δεν είναι μοναδικά για τον καρκίνο του νεφρού, μπορούν να οφείλονται και σε πολλά άλλα αίτια εκτός από στις περισσότερες περιπτώσεις σχετίζονται με μη-καρκινικά νοσήματα.

Αν έχετε κάποιο από αυτά τα συμπτώματα θα πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας.

Πώς γίνεται η διάγνωση του καρκίνου του νεφρού;

Ο καρκίνος του νεφρού συχνά εντοπίζεται τυχαία σε μία εξέταση κοιλιάς, όπως υπερηχογράφημα ή αξονική τομογραφία, η οποία πραγματοποιείται για κάποιον λόγο άσχετο με τον καρκίνο του νεφρού.

Οι εξετάσεις που συνήθως μας βοηθούν στη διάγνωση είναι:

  • Γενική εξέταση ούρων
    Η αιματουρία εμφανίζεται στο 40-60% των περιπτώσεων με καρκίνο.
  • Ταχύτητα Καθίζησης Ερυθρών
    Αυξημένη ταχύτητα καθίζησης (Τ.Κ.Ε.) παρατηρείται στο 55-75%.
  • Γενική Εξέταση Αίματος
    Αναιμία εμφανίζει το ένα τρίτο των ασθενών.
  • Υπερηχογράφημα: Προσφέρει σημαντικά στην πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του νεφρού. σε επιπλεγμένες κυστικές μάζες καθώς και στη διαφορική διάγνωση. Είναι μία απλή, ανώδυνη και ακίνδυνη απεικονιστική εξέταση.
  • Αξονική τομογραφία κοιλίας και οπισθοπεριτοναϊκού χώρου
    Αποτελεί την εξέταση εκλογής για τη διάγνωση, αλλά και τη σταδιοποίηση της νόσου.
  • Μαγνητική τομογραφία κοιλίας και οπισθοπεριτοναϊκού χώρου:
    Η MRI προσφέρει ό,τι και η αξονική τομογραφία, μπορεί να προτιμηθεί σε ασθενείς με αλλεργία σε ενδοφλέβια σκιαγραφικά και σε κάποιες περιπτώσεις πλεονεκτεί στη σταδιοποίηση της νόσου.
  • Βιοψία
    Παρόλο που η βιοψία δε χρησιμοποιείται συνήθως για τη διάγνωση του RCC, μπορεί να είναι χρήσιμη για τον προσδιορισμό του τύπου του καρκίνου. Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει τη λήψη ενός μικρού τμήματος του ιστού από την ύποπτη περιοχή με μία λεπτή βελόνα με τη βοήθεια υπερηχογράφου ή πιο συχνά αξονικού τομογράφου.

Σταδιοποίηση του καρκίνου του νεφρού

Η σταδιοποίηση βοηθάει στον προγραμματισμό της καταλληλότερης θεραπείας. Εφόσον διαγνωστεί ο καρκίνος του νεφρού, κρίνονται αναγκαίες κάποιες επιπλέον εξετάσεις, για να διαπιστώσει αν ο όγκος έχει ξεφύγει και σε άλλα σημεία του σώματος.

  • Η αξονική τομογραφία της κοιλίας
  • Η μαγνητική τομογραφία κοιλίας
  • Η ακτινογραφία ή η αξονική τομογραφία θώρακος

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η θεραπεία εξαρτάται από το μέγεθος του όγκου, το στάδιο της νόσου, την ηλικία και τη γενική κατάσταση του ασθενή.

Χειρουργική θεραπεία

Αποτελεί θεραπεία εκλογής για τον εντοπισμένο καρκίνο του νεφρού. Η επέμβαση μπορεί να αφορά στην αφαίρεση ολόκληρου του νεφρού.

  • Η ριζική νεφρεκτομή είναι η χειρουργική επέμβαση που περιλαμβάνει την αφαίρεση του νεφρού. Γίνεται ανοικτά, λαπαροσκοπικά ή και ρομποτικά.
  • Η μερική νεφρεκτομή είναι η χειρουργική επέμβαση κατά την οποία αφαιρείται το πάσχον τμήμα του νεφρού, με σκοπό την διατήρηση του μεγαλύτερου και υγιούς τμήματος του οργάνου. Εφαρμόζεται σε μικρούς <4cm περιφερικούς όγκους.. Η μερική νεφρεκτομή διενεργείται ανοικτά, λαπαροσκοπικά ή και ρομποτικά.

Μοριακά στοχευμένη θεραπεία

Εφαρμόζεται όλο και περισσότερο, τα τελευταία χρόνια. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται γι’ αυτήν τη θεραπεία στοχεύουν σε μοριακό επίπεδο στα καρκινικά κύτταρα και εμποδίζουν την ανάπτυξή τους

Χημειοθεραπεία

Εφαρμόζεται σε μεταστατική νόσο, δίχως να έχει καλά αποτελέσματα.

Ακτινοθεραπεία

Μπορεί να εφαρμοστεί παρηγορητικά σε ασθενείς που έχουν μεταστάσεις.

Παρακολούθηση

Η επέμβαση, εφόσον η νόσος διεγνωστεί σε αρχικά στάδια( το οποίο ειναι και το πιο συνηθισμένο), οδηγεί σε 5ετη επιβίωση που φτάνει και το 90%.

Ωστόσο, οι ασθενείς μπαινουν σε πρωτόκολλο παρακολούθησης, το οποίο περιλαμβάνει τη κλινική εξέταση, εξετάσεις αίματος,  ακτινογραφία θώρακος, αξονική τομογραφία και το υπερηχογράφημα.

Ζώντας με καρκίνο του νεφρού

Το να πάσχει κανείς από καρκίνο του νεφρού επηρεάζει πολλές πτυχές της ζωής του. Παρότι κάθε άτομο είναι διαφορετικό, οι άνθρωποι συχνά βιώνουν σοκ, άρνηση, αγωνία και παρόμοια συναισθήματα όταν τους ενημερώσουν ότι πάσχουν από καρκίνο.

Παρόλο που η αντιμετώπιση του καρκίνου του νεφρού είναι δύσκολη, δεν θα πρέπει οι ασθενείς να την περνούν μόνοι τους. Η οικογένεια, οι φίλοι και το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό μπορούν όλοι να συμμετέχουν σε αυτό.